Tôi may mắn được đi tương đối nhiều nơi. Khi còn học ở Ucraina những năm 80, tôi đã nghĩ không có nơi nào mùa thu lại đẹp hơn thế. Nếu vào rừng khoảng tháng 9 tháng 10, bạn sẽ thấy cả một bầu trời vàng xen lẫn đỏ rực ở trên đầu, và cảm nhận được từng bước chân mình trên những tấm thảm bằng lá cây.
Sáng nay trên đường đi xuống vườn hoa của gia đình người bạn đang cho chúng tôi ở nhờ, tôi đã thốt lên “Tại sao thiên nhiên lại có thể đẹp thế này?”. Ở Scotland, đặc biệt là những vùng xa các thành phố lớn, bạn sẽ thấy những cánh đồng cỏ vô tận hoặc những cánh rừng bạt ngàn, đâu đâu cũng là một màu xanh.
Khi đến vườn, ngắm các thảm cỏ đầy hoa vàng và trắng, từ các cây hoa cổ thụ đến các khóm hồng leo, một hồ nước nhỏ với rất nhiều hoa súng và cá vàng, nghe tiếng chim hót, nhìn những chú ếch tí hon nhảy nhót trước chân mình, và đặc biệt là tận hưởng bầu không khí chắc không thể trong lành hơn, tôi ước giá mà các bạn nhỏ ở chỗ chúng tôi được thưởng thức những điều đơn giản nhưng vô cùng kỳ diệu này.
Lần đầu gặp cha mẹ của trẻ tự kỷ, tôi hay hỏi “Con bạn khi ra ngoài hay có các hành vi nào?” vì tôi biết cha mẹ hay cho con đi siêu thị, các khu vui chơi, đến nhà bạn mình hoặc bạn con… để giúp con tương tác xã hội - một trong các thách thức lớn nhất của tự kỷ. Câu trả lời thường là: “Con em rất thích ra ngoài, bé rất hay đòi được đi chơi và khi đến những chỗ vui chơi bé chạy đi chạy lại rất nhiều hoặc chơi một mình, không chơi với các bạn khác”.
Bản thân câu trả lời của cha mẹ cũng cho thấy rằng việc cho các bé ra ngoài không giúp tương tác xã hội. Những chỗ công cộng thường có quá nhiều kích thích đối với trẻ tự kỷ, vì trẻ gặp khó khăn trong việc xử lý giác quan, sẽ làm cho trẻ khó tương tác hơn hoặc là khó học cách tương tác, sẽ tạo ra các hoocmon căng thẳng. Bạn có thể nhìn thấy trẻ thích một số thứ ở bên ngoài, nhưng điều đó không giúp trẻ tương tác hoặc tham gia xã hội, mà có thể sẽ làm cho trẻ sợ và tránh tương tác xã hội nhiều hơn. Kể cả việc bạn cho trẻ đi hết trị liệu này tới trị liệu khác, thời gian đi lại bạn cũng có thể dành để tương tác với trẻ. Mỗi lần trẻ ra ngoài, sẽ có rất nhiều tình huống bạn phải nói không với trẻ và không cho trẻ quyền kiểm soát như khi trẻ chạy đi, kéo tay, lấy đồ của người lạ… Vì vậy việc cho trẻ ra ngoài nhiều thật sự không giúp trẻ (và cả bạn), vì chúng ta sẽ lâm vào cảnh tranh giành với trẻ, điều đó sẽ làm mất đi sự tin tưởng của trẻ đối với chúng ta.
Tuy nhiên chúng tôi vẫn luôn khuyên cha mẹ cho con đến những nơi cảnh vật yên tĩnh và các môi trường tự nhiên. Tôi nhớ cách đây vài năm tôi có dẫn mấy bạn học sinh của mình đến nghỉ ở căn nhà gần biển. Và mỗi lần khi chúng tôi ăn tối xong, ra ngoài biển ngồi, các bạn ấy đã ngồi yên lặng nhìn biển rất lâu, không hề có các hành vi lặp đi lặp lại, có bạn đã không hề cần uống thuốc như những ngày ở nhà mà vẫn ngủ rất ngon.
Leia Solo – là một người tự kỷ và một bà mẹ tự kỷ, đã viết trong bài “BẠN CÓ THỂ THAY ĐỔI GÌ TRONG CUỘC SỐNG CỦA MÌNH ĐỂ ĐEM CHO CON TỰ KỶ CỦA BẠN NHIỀU HƠN NHỮNG THỨ CON CẦN VÀ ÍT HƠN NHỮNG THỨ CON KHÔNG CẦN?”:
“Con trai tôi không thích tiếng ồn, giao thông, đám đông, những nơi bận rộn hoặc những người hàng xóm không báo trước. Nó đã sống bốn năm rưỡi ở trong lòng thành phố với tất cả những điều này. Có những tháng nó không hề ra đường, thậm chí từ chối đi ra sau vườn. Hai tháng gần đây, nó trở nên lo lắng quá mức làm chúng tôi đã nghĩ đến việc dùng thuốc để giúp nó. Nhưng chúng tôi quyết định có một thay đổi lớn, mặc dù con tôi ghét sự thay đổi hơn tất cả những điều trên cộng lại. Chúng tôi biết sẽ làm cho cuộc sống của nó đảo lộn, nhưng chúng tôi hy vọng kết quả sẽ đem đến cho chúng tôi một cậu bé bình tĩnh hơn. Chúng tôi thực hiện một thay đổi xanh. Chúng tôi tạm biệt cuộc sống thành phố và chuyển về một làng nửa nông thôn”
Và kết luận là:
“Con tôi đã lớn lên ở một nơi không phù hợp, trong một môi trường không phù hợp với hệ thần kinh của nó. Chúng tôi đã thay đổi hoàn toàn môi trường. Nó đã bình tĩnh hơn. Nó hài lòng hơn. Nó đã không cần thuốc. Con tôi tự kỷ, nó luôn lo lắng. Và điều đó sẽ mãi như vậy. Nhưng ở đây, nó có thể tránh được nhiều hơn những gì nó không cần và có được nhiều hơn những gì nó cần.”
Bạn có thể làm gì để thay đổi môi trường cho con?
Hoa Le
Comentários