Vài hôm trước, một phụ huynh gửi cho tôi xem những “sản phẩm” của con chị - một bạn tự kỷ 8 tuổi. Đó là video bạn ấy chơi hai bài nhạc theo sách, một đoạn nhạc DJ nghe rất giống với những bản nhạc phim sôi động, và những công thức, đoạn văn bằng tiếng Anh hay mật mã mà bạn ấy nói là những câu chuyện hay để miêu tả những hình ảnh, trong đó có cả những hình ảnh mà bạn ấy chưa biết. Tất cả đều do bạn tự viết, tự học và tự tìm hiểu. Quan trọng hơn cả là bạn ấy hoàn toàn đam mê và thực hiện tất cả những thứ này một cách tự nguyện. Thật may mắn là bạn ấy có một người mẹ không những cho phép bạn được thoả sức làm những gì mình thích, mà còn khuyến khích để bạn được là chính mình.
Trong quá trình làm việc với trẻ tự kỷ hay tăng động, và kể cả những trẻ có “rối loạn cư xử”, tôi luôn cảm giác rằng các bạn này không hề “chậm phát triển trí tuệ” và/hoặc có những khả năng đặc biệt nào đó. Có những thứ chúng tôi không bao giờ dạy nhưng các bạn ấy vẫn tự học được, và hầu như bạn nào cũng có khả năng tập trung cao độ vào một hoạt động nào đó. Không ít bạn tự kỷ vẽ rất đẹp, nhiều bạn chơi nhạc giỏi và rất thích toán, có bạn hát rất hay và thích thuyết trình, nhiều bạn thích viết truyện khoa học viễn tưởng. Một trong những bạn học tại Gánh Xiếc là chuyên gia Origami rất nhiều năm nay.
Tiến sĩ Dan Peters, chuyên gia tâm lý chuyên nghiên cứu về những đứa trẻ hai lần đặc biệt (twice exceptional, hay 2e), đã giúp tôi hiểu ra rất nhiều điều về những đứa trẻ mà Gánh Xiếc muốn giúp đỡ: "Bạn có thể có đứa trẻ 8 tuổi, có khả năng suy luận của đứa trẻ 15 tuổi, kỹ năng toán học của đứa trẻ 12 tuổi, kỹ năng xã hội và khả năng điều chỉnh cảm xúc của một đứa trẻ 4 tuổi. Tất cả cùng một lúc." – Ông nói.
Những đứa trẻ 2e được sinh ra với những món quà tuyệt vời, tài năng hoặc tiềm năng trong một số lĩnh vực. Đồng thời chúng lại gặp thách thức ở những lĩnh vực khác làm cho chúng khó thành công ở trường học hay ngoài xã hội, chẳng hạn như ADD/ADHD, rối loạn phổ tự kỷ hoặc Asperger, các vấn đề về giác quan, v.v.
Theo Tổ chức Oak, khoảng 20 phần trăm trẻ em (10 triệu học sinh) ở các trường công lập của Mỹ có các đặc điểm không phù hợp với kỳ vọng và phương pháp giảng dạy ở các hệ thống trường học chính thống. Tuy nhiên, có rất ít tài liệu giáo dục cung cấp lý thuyết và chiến lược toàn diện để đáp ứng nhu cầu học tập và cảm xúc xã hội của chúng. Ngoài ra, chẩn đoán sai, và các hành vi bị hiểu nhầm là những vấn đề phổ biến.
Trong hình vẽ dưới đây, màu vàng được sử dụng để biểu thị các đặc điểm thể hiện năng khiếu và màu xanh dương được sử dụng để biểu thị các thách thức về học tập, sự chú ý và hành vi . Điều này cho thấy rõ ràng học sinh 2E không chỉ có "màu vàng" hoặc "màu xanh dương", chúng có màu xanh lá.
Theo ông Peters, để các học sinh 2e phát triển, phụ huynh, giáo viên, quản lý và nhà trị liệu cần hiểu những học sinh này để đưa ra các chương trình thích hợp cho các em. Họ cần nhớ rằng “Điều trị không chỉ là hỗ trợ những thách thức mà còn NUÔI DƯỠNG NHỮNG GÌ TỐT NHẤT”. Chúng cần được hỗ trợ trong các lĩnh vực học tập hoặc các hành vi thách thức theo cách TÔN TRỌNG VÀ THỪA NHẬN CÁC ĐIỂM MẠNH CỦA CHÚNG.
Trong lĩnh vực tự kỷ, và hầu hết các rối loạn phát triển, trong bao nhiêu năm qua, trọng tâm của chúng ta tập trung vào đâu? Vào các hành vi không mong muốn và các kỹ năng còn thiếu của trẻ. Và khi chúng ta nói đến việc dùng động lực của trẻ để giúp trẻ phát triển thì hầu hết là các động lực bên ngoài như kẹo, bánh hay Ipad.
Trong buổi gặp mặt các Phụ huynh và Gánh Xiếc, một người mẹ đã nói rằng “Em nghĩ con em là một bông Hoa Lan (câu chuyện của cô nói về Hoa Bồ Công Anh và Hoa Lan, trong đó Hoa Bồ Công Anh là một loài hoa rất dễ sống), và để chăm sóc Hoa Lan cần phải bỏ nhiều công sức hơn rất nhiều, nhưng kết quả chắc chắn sẽ là những bông Hoa Lan tuyệt đẹp”.
Cảm ơn những người mẹ đã nhìn thấy con của mình như những bông Hoa Lan đầy triển vọng! Những đứa trẻ hai lần đặc biệt rất cần những người mẹ như thế.
Hoa Le
ความคิดเห็น