HOÀ MÌNH

Một phụ huynh rất dễ thương mà tôi phỏng vấn trong tuần qua kể rằng con của chị rất sợ các con vật, từ con gà cho đến tất cả các con vật ở sở thú, và khi được hỏi là bé có sợ chó mèo không thì chị nói là trước đây bé sợ cả chó mèo, nhưng từ khi hay về nhà ông bà, con mèo luôn đi theo bé thì bé không còn sợ mèo nữa.

Vừa tiếp tục phỏng vấn mẹ tôi vừa nghĩ đến hai từ “HOÀ MÌNH”, liệu đó có phải là điều mà con mèo đã làm với bé không? Hoà mình là một khái niệm và là một kỹ thuật hữu ích nhất mà tôi học được qua quá trình thực hành trị liệu chơi với các bé đặc biệt.

Hôm qua tôi và một cộng sự đã ngồi “HOÀ MÌNH” với một bà mẹ có con tự kỷ gần hai giờ đồng hồ, tất cả những gì chúng tôi làm chỉ là ngồi nghe chị nói và trả lời các câu hỏi của chị tốt nhất có thể. Và chồng chị đã nói “nếu các bạn vượt qua được bài kiểm tra của vợ tôi (anh ấy nói về buổi gặp này) tức là các bạn đã làm được điều mà những nhà trị liệu khác không làm được, chúng tôi đã thử ít nhất ba trung tâm làm việc với trẻ tự kỷ khác trong thành phố và vì các lý do nào đó đều không thể tiếp tục sau 1 hoặc nhiều nhất là 3 buổi trị liệu”.

Tôi chưa biết chúng tôi có vượt qua được bài kiểm tra đó không nhưng cộng sự của tôi nhận xét là “khi mới bắt đầu nói chuyện, mẹ khá ít biểu lộ cảm xúc trên mặt và trong mắt, nhưng tới cuối buổi thì mẹ đã biểu lộ cảm xúc hơn nhiều, tươi vui hơn”. Con trai của họ thì rất thích thú khi vào phòng chơi với chúng tôi và với bố suốt hai tuần qua.

HOÀ MÌNH LÀ GÌ?

Với trẻ tự kỷ chúng tôi dùng hoà mình như là cách để đi vào thế giới của trẻ, chúng tôi bắt chước các hành vi của chúng khi chúng chạy đi chạy lại, quay vòng tròn, vẫy tay, xếp đồ chơi thành hàng, đóng mở cửa tủ…chúng tôi cũng phản hồi lại các âm thanh, từ, câu nói của trẻ và công nhận các cảm xúc của chúng, bất kể đó là cảm xúc tiêu cực hay tích cực. Với một số trẻ hay hỏi đi hỏi lại chúng tôi trả lời mọi câu hỏi của chúng một cách chân thành nhất có thể, kể cả khi chúng hỏi một câu đến lần thứ ba mươi trong một giờ chơi, hoặc chúng tôi lắng nghe những câu chuyện chúng kể một cách say sưa như đó là những câu chuyện thú vị nhất chúng tôi chưa từng được nghe…chúng tôi hoàn toàn để cho trẻ được dẫn dắt và cảm nhận được sự an toàn, được chấp nhận và để trẻ thấy mình có năng lực.

Nhiều người hiểu rằng hoà mình tức là copy trẻ, làm giống những gì trẻ làm, không phải thế, hoà mình là thiết lập mối quan hệ và sự kết nối bằng một mối quan tâm chung. Nghe có vẻ hơi mới trong tự kỷ, nhưng thực ra không hề mới đối với các mối quan hệ xã hội. Chúng ta có thể gặp đối tác của mình hoặc bạn thân nhất của mình theo cách này, do cả bạn và người bạn đó đều thích thể thao, xem phim hoăc một loại truyện nào đó. Điều này thực ra rất phổ biến.

Chính vì vậy, hoà mình có thể được thực hiện với tất cả mọi người, nếu chúng ta muốn kết nối với họ. Hoà mình là thật sự quan tâm đến người khác, đôi khi lắng nghe ai đó một cách không phán xét chính là bạn đang hoà mình với người đó, sự chăm chú lắng nghe của bạn đã nói lên rằng bạn thật sự quan tâm đến những gì họ quan tâm, và điều đó sẽ giúp tạo ra hoặc duy trì một mối quan hệ tốt đẹp giữa bạn với họ.

Người chồng trong câu chuyện trên, trong giờ chơi hôm qua với con, là giờ chơi thứ sáu sử dụng kỹ thuật hoà mình, vui mừng khoe với tôi là con đã đến ôm anh 20 lần và nói “bố yêu con”, tôi nghĩ rằng có thể bé muốn nói “con yêu bố” nhưng chưa biết cách nói đúng.

“Cũng có thể là bé cảm thấy thật sự là tôi yêu bé vì tôi đã hoà mình với bé suốt trong năm giờ chơi trước đó”- anh nói.

Theo Simone, một bà mẹ tự kỷ: “Hoà mình thật là kỳ diệu, các hành vi lặp đi lặp lại giống như ngủ, trong khi ngủ có vẻ như bạn chẳng làm gì, nhưng bạn thay được nguồn năng lượng mới, khi bạn hoà mình, bạn và trẻ không nhìn nhau, không giao tiếp, nhưng thực ra bạn đang nói rất to với trẻ bằng ngôn ngữ của sự chấp nhận, bạn nói với trẻ rằng, BẤT KỂ CON LÀM GÌ, MẸ SẼ Ở BÊN CON, MẸ YÊU CON”.

Hoa Le