Hôm nay ngồi trả lời một phụ huynh về việc con của chị kén ăn làm tôi nhớ lại mình cách đây gần hai mươi năm, con trai tôi từ lúc ăn dặm từ chối ăn mọi thứ liên quan đến thịt, cá, trứng. Tôi đã khổ sở tìm mọi cách cho con ăn như vừa ăn vừa xem tivi, hay làm ruốc thật nhỏ như bột… Cho đến một hôm tôi đến trường mẫu giáo của con, bác dọn dẹp chỉ cho tôi là ngày nào con cũng vứt bữa trưa của nó (là bánh mì kẹp bơ ruốc, món duy nhất nó đồng ý mang đến trường) vào sọt rác thì tôi tá hoả. Trải qua nhiều trận chiến đầy nước mắt, đến một ngày con tôi cũng bắt đầu ăn thịt, cho đến bây giờ thì nó lại ăn quá nhiều thịt và tránh xa rau.
Thời bao cấp, lúc chúng tôi còn bé khái niệm “ép ăn” chắc chưa có trong từ điển, cha mẹ lo cho chúng tôi đủ no cũng khó khăn lắm rồi. Có thể vì thế mà trời thương họ, chúng tôi chẳng có ai “kén ăn”, chỉ mong có gì đó để nhét vào bụng vì đói kinh niên.
Alisha Grogan, một nhà trị liệu hoạt động chuyên về trẻ em, người đã giúp hàng trăm trẻ em gặp khó khăn trong việc ăn uống và một bà mẹ có ba đứa con nhỏ (trong đó có một đứa rất kén ăn) khuyên chúng ta rằng điều TỐT NHẤT bạn có thể làm để giúp những đứa trẻ kén ăn bắt đầu ăn nhiều thức ăn hơn là NGỪNG ÉP chúng ăn.
Có những cha mẹ cho biết họ thấy những thay đổi chỉ ngay sau vài ngày thực hiện việc ngừng ép, những người khác mất một vài tuần hoặc một vài tháng. Tất nhiên, đây có thể không phải là chiến lược duy nhất bạn cần, nhưng nhà trị liệu này tin rằng đó là chiến lược ĐẦU TIÊN, ngay cả đối với những trẻ kén ăn nghiêm trọng, và là một bước quan trọng để cải thiện các thử thách về ăn uống.
Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta ép trẻ ăn?
Những trẻ kén ăn thường là những trẻ có vấn đề về sức khoẻ hoặc rối loạn xử lý cảm giác, tức là bản thân chúng cảm thấy ít an toàn với cơ thể mình hay môi trường xung quanh, dễ rơi vào trạng thái phòng vệ. Khi chúng bị ép phải ăn, chúng sẽ cảm thấy cần phải BẢO VỆ BẢN THÂN hơn nữa và càng sợ tiếp xúc với các loại thức ăn mới.
Hãy tưởng tượng, khi người mà bạn yêu thương và tin tưởng để món ăn mà bạn không hề thích trước mặt bạn và họ đang tức giận hoặc khó chịu vì bạn không muốn ăn. Hoặc, có thể họ không khó chịu, nhưng họ cầu xin bạn thử một miếng? Liệu họ có thành công không? Bạn sẽ ăn hay không? Có thể, họ thậm chí còn đưa phần thưởng ra cho bạn: "Nếu bạn ăn ba miếng bông cải xanh, tôi sẽ cho bạn một miếng bánh gato?" Bạn sẽ cảm thấy thế nào? Bạn sẽ có động cơ hơn hay sẽ khó chịu hơn?
Nếu đây là con bạn, tùy thuộc vào tính khí của chúng, chúng có thể chịu làm theo, nhưng một số trẻ khác sẽ trở nên khó chịu hơn và sẽ chống đối. Một số sẽ cảm thấy rằng chúng thực sự muốn bánh gato nhưng không thể ăn bông cải xanh mặc dù chúng rất muốn.
Ngay cả khi con bạn không phải là một đứa kén ăn, hoặc chúng nhượng bộ các chiến thuật gây áp lực của bạn, thì với tư cách làm cha mẹ chúng ta đang dạy con mình bỏ qua những dấu hiệu nội cảm của chúng liên quan đến việc ăn uống. Điều này có thể dẫn đến việc ăn quá nhiều, ăn quá ít hoặc mối quan hệ không lành mạnh với thức ăn tồn tại suốt đời. Mối quan hệ này chắc quan trọng hơn việc con bạn cần phải ăn được ba miếng bông cải xanh ở thời điểm này.
Tuy nhiên, không ép con bạn ăn không có nghĩa là bạn không cần tạo cho con thói quen và một số quy tắc ăn uống. Ellyn Satter, người đã nghiên cứu rất sâu về chủ đề này cho biết, “Cha mẹ phải chịu trách nhiệm về đứa trẻ ăn những gì, khi nào và ở đâu” và “Đứa trẻ sẽ chịu trách nhiệm về ăn bao nhiêu và có hay không”.
Bạn cần có một lịch trình cho con ăn tương đối cố định và cho ít nhất một loại thức ăn mà chúng thích trong mỗi bữa ăn. Thật không công bằng khi chỉ đặt một đĩa rau xào trước mặt con và bảo “con ăn đi” nếu chúng chưa bao giờ ăn hoặc đã từ chối trước đó. Bạn nên để rau vào một cái đĩa, ví dụ với ít thịt quay (là món con thích), và MỜI CON ĂN (đừng cầu xin, nài nỉ, hay doạ nạt, hối lộ), có thể con sẽ thử. Nếu con không thử, bạn nên cố gắng vẫn vui vẻ và lần khác mời lại, bạn có thể phải làm nhiều lần nữa cho tới khi con bạn thử. Để thực hiện được những việc này cha mẹ cần là người trực tiếp phụ trách bữa ăn của con vì ông bà hoặc những người giúp việc có thể sẽ khó có được sự kiên nhẫn cần thiết.
Điều quan trọng là phải đảm bảo con bạn vài giờ trước đó không ăn vặt, để con có thể cảm thấy ngon miệng vào bữa ăn chính. Việc cho con ăn cùng gia đình có thể sẽ khuyến khích con bắt chước mọi người và không khí gia đình ấm cúng sẽ giúp con cảm thấy an toàn hơn và sẵn sàng thử thức ăn mới hơn.
Ăn là một bản năng sinh tồn của con người, không đứa trẻ nào “kén ăn” mà không có lý do. Hãy giúp con ăn tốt hơn trong thoải mái và yêu thương.
Hoa Le
Comments