Chắc bạn biết một ai đó lúc còn nhỏ 3, 4 tuổi thậm chí 5 tuổi mới bắt đầu nói, và họ vẫn đi học, tốt nghiệp đại học, đi làm và có cuộc sống bình thường như tất cả chúng ta đúng không? Nếu họ sống trong thời đại của hàng loạt những rối loạn phát triển như ngày nay, chắc chắn họ đã được chẩn đoán rối loạn ngôn ngữ hoặc chậm nói, thậm chí còn có người có thể đã bị chẩn đoán nhầm là tự kỷ.
Sáng nay tôi tư vấn cho một mẹ có con mới được chẩn đoán tự kỷ, con trai cô gần 4 tuổi, táo bón nặng, sợ tiếng ồn, hay chạy nhảy, và ăn vạ hay đập đầu vào tường. Trước khi được 2 tuổi bé đã từng nói, nhìn và tương tác bình thường, nhưng bây giờ thì bé không nói nữa và chỉ thỉnh thoảng đếm số từ 1-10 bằng tiếng Anh và tiếng Việt. Mẹ bé nói rằng anh họ của bé cũng 4 tuổi mới biết nói cách đây không lâu và có vẻ như đang tiến bộ rất nhanh, chắc sắp nói được bình thường. Khi tôi hỏi mẹ là anh họ của bé có các vấn đề như táo bón hay các vấn đề khác mà con cô có không, thì cô nói là không.
Xin được chia sẻ với các cha mẹ cách phân biệt Tự kỷ và Chậm nói, bằng những hiểu biết còn rất hạn chế sau đây của tôi:
Cả Tự kỷ và Chậm nói đều là các rối loạn phát triển, Tự kỷ ảnh hưởng đến tương tác xã hội, giao tiếp, sở thích, hành vi, sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ. Chậm nói đơn thuần chỉ liên quan đến tương tác và giao tiếp xã hội bằng lời. Trẻ tự kỷ thường chậm nói nhưng trẻ chậm nói không nhất thiết có tự kỷ.
Vì vậy, nếu một đứa trẻ gặp khó khăn trong giao tiếp bằng lời nói, đó có thể là dấu hiệu của chậm nói, nhưng nếu trẻ có những thách thức lớn hơn thì chúng ta có thể cần xem xét khả năng tự kỷ.
Hy vọng các bạn đồng ý với tôi, rằng nguyên nhân của Rối loạn phổ tự kỷ là sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường. Đó là về cách môi trường ảnh hưởng lên một số gen nhất định, và chúng ta biết môi trường mà trẻ của chúng ta đang sống hiện nay độc hại như thế nào. Ngoài ra, các thách thức trong quá trình mang thai, sinh nở hoặc giai đoạn đầu đời có thể làm tăng nguy cơ phát triển các triệu chứng tự kỷ.
Nguyên nhân gây chậm nói cũng rất đa dạng và có thể bao gồm từ suy giảm thính lực và các vấn đề về vận động miệng đến các rối loạn phát triển phức tạp hơn. Trong một số trường hợp, các yếu tố môi trường như hạn chế tiếp xúc với ngôn ngữ hoặc tương tác xã hội có thể góp phần gây ra tình trạng này. Không giống như tự kỷ, chậm nói thường có nhiều nguyên nhân trực tiếp và có thể xác định được. Chính vì vậy, nhiều trẻ chậm nói đơn thuần sau khi cha mẹ thay đổi cách tương tác với con hoặc tương tác với con nhiều hơn, hay cắt điện thoại ti vi, cho con đến lớp mẫu giáo, thậm chí chỉ là thay đổi người trông trẻ sang người nói nhiều hơn cũng có thể giúp trẻ nói và phát triển giao tiếp bằng lời.
Nhưng một trẻ tự kỷ sẽ cần được can thiệp toàn diện, để giúp cho sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ ổn định và khỏe mạnh, giúp trẻ cảm thấy an toàn mọi lúc mọi nơi, bớt nhạy cảm với các kích thích giác quan, để trẻ có thể yên tâm khi ở bên cạnh chúng ta và thật sự muốn được giao tiếp và tương tác xã hội.
Việc bạn thoải mái và hoàn toàn hiện diện khi CHƠI VỚI CON để con cảm thấy giao tiếp xã hội thật thú vị và cảm thấy NÓI LÀ MỘT TRẢI NGHIỆM CHỦ ĐỘNG VÀ VUI VẺ sẽ rất tuyệt vời để giúp cho cả con Chậm nói cũng như con Tự kỷ của bạn.
Gánh Xiếc đang nâng cấp chương trình trị liệu chơi của mình để có thể đáp ứng tốt nhất các nhu cầu THỰC HÀNH CHƠI với con của các cha mẹ, từ các cha mẹ có con bình thường để kết nối tốt hơn với con, giúp con phát triển tương tác và giao tiếp xã hội tối ưu, đến các cha mẹ có con chậm nói để các tăng cường tương tác giúp con phát triển lời nói, cho đến các cha mẹ có con tự kỷ, tăng động hay các rối loạn phát triển khác cần chương trình can thiệp toàn diện. Chúng tôi rất mong nhận được sự ủng hộ của các bạn.
Xin biết ơn người mẹ sáng nay và tất cả những người cha, mẹ đã giúp chúng tôi có động lực để học hỏi và phát triển.
Hoa Le
Comments