Ai là những người dễ thành công về mặt xã hội? Các bạn có cho rằng đó là những người có khả năng làm theo những gì người khác yêu cầu, chịu đựng được các thay đổi trong cuộc sống, không khó chịu khi mọi việc diễn ra không theo ý mình, những con người LINH HOẠT không?
Bill Nason, một chuyên gia về tự kỷ, tác giả của những cuốn sách mà tôi luôn tham khảo cho công việc của mình: “Autism Discussion Page”, khi được hỏi “Nếu cần tập trung vào một kỹ năng quan trọng hàng đầu, thì đó là kỹ năng nào?” ông đã trả lời:
“Linh hoạt! Chắc chắn rồi, sự cứng nhắc trong suy nghĩ và cảm xúc là đặc điểm hàng đầu khiến cho những người tự kỷ phải vật lộn hàng ngày”.
Một cậu học sinh rất đáng yêu có thời gian thường ăn trưa ở nhà tôi. Cậu luôn tự lấy thìa cho mình trước khi ăn. Một hôm như thường lệ cậu đi lấy thìa, nhưng rồi quay lại ngồi vào bàn mà không thìa, ngôn ngữ của cậu còn hạn chế nên chưa nói được hết các nhu cầu của mình. Tôi bảo “Con đi lấy thìa đi”, cậu lại đi ra rồi quay về mà không có gì trong tay. Tôi biết là trong ngăn kéo tủ bếp nhà tôi rất nhiều thìa, tại sao hôm nay cậu lại không lấy được. Tôi bèn đi lấy cho cậu một cái, cậu cầm nhưng vẫn ngồi và không ăn. Một lúc sau khi cô quản gia mang đến một cái thìa khác cho cậu thì cậu bắt đầu ăn. Hoá ra là cô ấy nhớ lần nào cậu cũng chỉ chọn đúng một cái thìa – cái duy nhất có đường viền xung quanh trong số thìa tôi có, và sáng hôm đó nó được rửa và phơi ngoài ban công nên cậu không tìm thấy.
Đó chỉ là một trong muôn ngàn ví dụ về sự thiếu linh hoạt mà các bạn tự kỷ trải nghiệm hàng ngày. Nhiều người tự kỷ nói rằng họ cần một trật tự để giúp họ kiểm soát được môi trường và cảm thấy an toàn hơn.
Chúng ta muốn dạy trẻ linh hoạt hơn, và có rất nhiều cách để làm điều đó, ví dụ như dạy cho trẻ làm quen từ từ với các thay đổi hàng ngày hoặc yêu cầu trẻ làm theo các yêu cầu của chúng ta rồi thưởng cho trẻ. Một số phụ huynh sử dụng kỷ luật …
Trước khi bạn làm tất cả những điều trên, bạn hãy thử làm mẫu việc bạn có khả năng trở nên linh hoạt hơn bằng cách cho trẻ những gì có thể, cho trẻ sự kiểm soát càng nhiều càng tốt trong cuộc sống hàng ngày và trong cách bạn tiếp cận với trẻ. Khi trẻ cảm thấy được kiểm soát, trẻ sẽ bớt nhu cầu cần được kiểm soát, trẻ sẽ thư giãn và thoải mái hơn, và sẽ trở nên linh hoạt hơn. Bạn còn nhớ những gì có thể xảy ra phía dưới của tảng băng hành vi không?
Tất nhiên chúng ta không thể cho trẻ sự kiểm soát trong mọi tình huống. Chúng ta là cha mẹ, giáo viên và trẻ chưa biết được những gì thật sự tốt hay không tốt cho mình. Chúng ta sẽ cần phải đưa ra các giới hạn, và các giới hạn đó nếu được thực hiện một cách nhất quán, sẽ đem lại cho trẻ sự kiểm soát. Điều này có vẻ khó hiểu, nhưng sự kết hợp này tạo ra một môi trường an toàn và được xác định rõ ràng cho những đứa trẻ đặc biệt của chúng ta, anh chị em của chúng và cho bạn.
Cô hiệu trưởng trường cấp hai của con tôi đã nói một câu làm thay đổi cách làm cha mẹ của tôi rất nhiều đó là “Choose your battle”, tạm dịch “Hãy chọn nên chiến đấu với cái gì” khi đối đầu với các hành vi của con.
Bạn có thể không nhượng bộ với việc con đánh em nhưng nếu con muốn ngày nào bạn cũng đọc đúng một quyển sách trước khi đi ngủ thì tại sao không? Lúc đầu bạn nghĩ việc đọc này sẽ hơi chán nhưng bạn biết bạn có thể thay đổi niềm tin đó, và điều quan trọng là bạn đang muốn thực hành để trở nên linh hoạt hơn và cho con sự kiểm soát!
Hoa Le
Opmerkingen