ĂN CHAY CÓ TỐT CHO TRẺ TỰ KỶ?

Có lẽ chưa bao giờ nhiều người ăn chay hay nghĩ đến chuyển sang ăn chay, hay ăn chay một số ngày trong tuần/tháng nhiều như bây giờ. Trong buổi chia sẻ của Gánh Xiếc về chủ đề Thải độc cho trẻ tự kỷ tăng động, có một phụ huynh hỏi ăn chay có tốt cho trẻ tự kỷ không.

Tôi biết người hỏi câu hỏi này đang cho con ăn chay và con đang tiến bộ, tôi ước gì tôi có thể cho chị câu trả lời là “có” để chị yên tâm, nhưng có lẽ mối quan hệ giữa chế độ ăn và sức khỏe con người không đơn giản như vậy.

Năm 2017 tôi bắt đầu ăn thực dưỡng vì tôi bị trào ngược dạ dày khá nặng và bác sĩ khuyên nên thay đổi lối sống không sẽ nguy hiểm đến sức khỏe. Đúng là thực dưỡng đã giúp tôi đỡ bệnh dạ dày rất nhiều nhưng rồi cũng vì một phần ăn mãi một kiểu cũng chán, tuổi ngày một cao cũng có thêm nhiều triệu chứng sức khỏe khác làm tôi “nghi ngờ” tác dụng lâu dài của thực dưỡng. Và khi bạn nghi ngờ điều gì thì những chứng cớ hỗ trợ nghi ngờ đó lại đến ngay với bạn một cách rất tự nhiên.

Covid và sự bùng nổ của những căn bệnh mãn tính, nan y đã dẫn chúng ta đến phong trào ăn uống để thải độc và thanh lọc cơ thể, cách đây 2 năm tôi cũng thử chuyển sang ăn thô, thấy người nhẹ nhàng được một thời gian, nhưng ai cũng kêu gầy quá, quan trọng là tôi thấy xương khớp của mình có vấn đề, chắc nhiều phần do tuổi tác nhưng tôi lại nghĩ nhỡ do mình ăn thô?

Nếu bạn là cha mẹ của trẻ đặc biệt, chắc bạn đã biết trên thế giới hiện nay có những chế độ ăn kiêng phổ biến được nghiên cứu và ứng dụng cho trẻ tự kỷ tăng động, đó là chế độ ăn kiêng không gluten không casein (GFCF), ăn kiêng tinh bột đặc biệt SCD, ăn kiêng cho đường ruột và tâm lý GAPS, ăn kiêng Freingold (không phụ gia độc hại), ăn kiêng KETO (giảm tinh bột), ăn ít FODMAP (giảm các loại đường), ăn kiêng giảm viêm kích thích REID (loại bỏ mì chính), ăn kiêng sinh thái cơ thể BED, và còn nhiều chế độ ăn kiêng khác nữa.

Những thông tin trong nước thường có vẻ nghiêng về các chế độ ăn thuần chay hoặc thực dưỡng cho trẻ tự kỷ tăng động. Và trong một thời gian dài tôi đã luôn tự hỏi, tại sao lại tồn tại nhiều chế độ ăn đến vậy? Và thật sự có một chế độ ăn nào tốt nhất, phù hợp nhất cho phần đông trẻ tự kỷ tăng động hay không?

Cho đến nay tôi vẫn chưa có câu trả lời, nhưng Tiến sĩ Klinghardt, một chuyên gia về thải độc cho trẻ tự kỷ mà tôi theo dõi lâu nay đã cho chúng ta biết rằng, chế độ ăn đem lại lợi ích về sức khỏe cho trẻ tự kỷ hay bất kỳ ai không phải là một chế độ ăn cân bằng đạm đường bột chất béo như chúng ta hay được dạy, mà là CHẾ ĐỘ ĂN MÀ HỆ VI SINH (microbiome) VÀ ĐƯỜNG RUỘT của người đó cần, và nó hoàn toàn khác nhau ở mỗi người. Ông có nói đến khoai lang và mầm bông cải xanh như là hai thức ăn đã được nghiên cứu và chứng minh là tương đối phù hợp với hệ vi sinh của phần lớn mọi người. Tuy nhiên hệ vi sinh của một người cũng thay đổi theo thời gian (vì những gì chúng ta nạp vào người) và cũng có thể đó là lý do mà những chế độ ăn cho trẻ tự kỷ thường có nhiều giai đoạn và thay đổi theo các giai đoạn.

Klinghardt sử dụng xét nghiệm phản hồi thần kinh tự chủ ART (phương pháp đã được chúng tôi giới thiệu trong buổi chia sẻ vừa qua) để thử những thức ăn phù hợp với hệ vi sinh của trẻ tự kỷ tại phòng thí nghiệm của ông ở Châu Âu.

Bởi vì bất kỳ điều gì ảnh hưởng đến hệ thần kinh và não bộ của trẻ cũng sẽ ảnh hưởng đến đường ruột (và ngược lại), trong khi bạn chưa có cách để biết hệ vi sinh và đường ruột của trẻ cần chính xác thức ăn nào, có rất nhiều thứ bạn có thể tập trung vào như giảm tối đa những yếu tố gây căng thẳng cho con, đảm bảo không khí, nguồn nước sinh hoạt sạch nhất có thể, và đặc biệt là giúp con có một môi trường gia đình hay trường học thoải mái, ở đó trẻ luôn cảm thấy an toàn và được yêu thương.

Hoa Le